Workshop sterrenkijken

“De hemel vertelt Gods eer, het gewelf verkondigt het werk van Zijn handen.”
Psalm 19:2, Herziene Statenvertaling

Wie heeft er niet op een heldere zomeravond eens naar de lucht gekeken, en zich afgevraagd wat er te zien is? Juist om die reden verzorg ik workshops sterrenkijken!

Iedereen weet het steelpannetje wel te vinden – als onderdeel van de Grote Beer -, en dat had ook nog iets met de poolster te maken, toch? Bij de workshop sterrenkijken leer je onder andere:

• Sterrenbeelden herkennen
• Hoe sterrenbeelden zijn opgebouwd
• Welke planeten er te zien zijn
• Vliegtuigen, satellieten en vallende sterren onderscheiden
• Handvatten om sterrenkijken tot een hobby te maken
• Hoe je nu daadwerkelijk de poolster – en het noorden – kunt vinden

Afhankelijk van de temperatuur en de wensen van de organisatie begint de workshop binnen met een korte presentatie over de opbouw van sterrenbeelden, de geschiedenis van de astronomie, werking van telescopen en een voorbereiding op wat er buiten te zien is. Daarna gaan we naar buiten voor het praktijkgedeelte.

Tijdstip en locatie

De winter is de beste tijd om sterren te kijken. De atmosfeer is dan rustiger, zodat je meer ziet. Ook is het dan vroeger donker. De zomerperiode heeft dan wel weer het voordeel dat het warmer is. De beste locatie is er een met zo weinig mogelijk lichtvervuiling en een lage horizon. Denk aan een weiland of een dijk.

Het is wenselijk om 2 of 3 data te reserveren. Het weer kan bij sterrenkijken nogal eens roet in het eten gooien. Er kan een alternatief programma verzorgd worden indien gewenst.

Benodigdheden

Zeker in de winter is het noodzaak je goed te kleden. De truc is laagjes. Je kunt beter meerdere laagjes kleding over elkaar dragen dan één dikke winterjas.

Ook is het licht van belang. In je ogen zitten kleine sensoren – kegeltjes en staafjes – die signalen afgeven. Als zo’n signaal is afgegeven, moet deze sensor zich weer herstellen. De staafjes zijn veel lichtgevoeliger dan de kegeltjes. Daarom gebruiken astronomen met sterrenkijken uitsluitend rood licht. Hiermee kun je goed kijken zonder een hele tijd nodig te hebben om de staafjes te regenereren.

Als je een smartphone hebt met een astronomie-applicatie, neem die gerust mee (maar gebruik ‘m niet te veel, want ook het licht van de smartphone beschadigt de staafjes in je oog).

Zelf zorg ik voor een 5mW groene laserpointer om sterren mee aan te wijzen. Tegen een meerprijs kan ik ook een telescoop meenemen. De meerprijs is om schade door vervoer en gebruik te ondervangen, en voor de tijd die ik kwijt ben voor het hercalibreren van de spiegel. Overleg even of het nuttig is, want bij een grote groep heb je maar weinig telescooptijd, en bij een kleine groep wordt de prijs per persoon weer wat hoger.

Voor jong en oud

Sterrenkijken is voor iedereen, maar het leukste is het natuurlijk om het als groepsbindende activiteit met je vrienden, familie of collega’s te doen. Je kunt een workshop sterrenkijken bespreken voor een verenigingsavond, een bedrijfsuitje, of gewoon als particulier natuurlijk.

De workshop sterrenkijken kan zowel vanuit Bijbels als vanuit seculier perspectief worden opgezet. Dat houdt niet in dat ik ineens ga verkondigen dat het heelal miljoenen jaren oud zou zijn, slechts dat de Bijbel wat meer buiten beschouwing blijft.

Kosten

Net als voor mijn lezingen vraag ik een reiskostenvergoeding van €0.19 per km. De workshop kost €150 voor ideologische instellingen (kerken, jeugdverenigingen, (christelijke) scholen). Voor telescoophuur (optioneel) reken ik €50. Alle bedragen zijn inclusief BTW.